تهدید معدن كاران مازندران زیر سایه ضعف های ایمنی
حوادث معدنی در مازندران طی پنج سال گذشته دست کم ۳۷ کشته و مصدوم بر جای گذاشت و بیشترین سهم در این حوادث هم در ارتباط با معادن زغال سنگ این استان است که پایین بودن ضریب ایمنی این معادن را نشان داده است.
به گزارش سیب پال به نقل از ایرنا، وقوع حوادث معدنی معمولا در هر کشوری و با هر تعدادی که باشد به سبب دشواری های شغل کارگران معدن و کم توجهی به این قشر به سرعت مورد توجه رسانه ها قرار می گیرد. اما این توجه ها معمولا وابسته به زمان رخ دادن حادثه هستند و با وجود مستمر بودن احتمال وقوع خطر در معادن به سبب کم توجهی به نکات ایمنی، تاز زمان وقوع حادثه بعدی توجه چندانی به آنها نمی گردد.
یکی از تلخ ترین حوادث معدنی ایران حادثه تلخ زمستان یورت استان گلستان بود که ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ رخ داد و منجر به جان باختن ۴۳ کارگر معدن شد. اما به جز این واقعه دردناک همیشه حوادث معدنی دیگری در کشور رخ می دهند که به سبب کم بودن تعداد مصدومان و قربانیان کمتر به چشم می آیند. آخرین حادثه معدنی رخ داده در ایران مربوط به تونل شماره ۴۲ معدن بزرگ طزره در استان سمنان بود که ۱۱ اردیبهشت رخ داد و جان دو کارگر معدن را گرفت. مازندران هم یکی از استان هایی است که حوادث معدنی مختلفی در آن رخ می دهد و طی چند سال اخیر قربانیان و مصدومانی هم داشت.
۲۲ حادثه معدنی در پنج سال
بر اساس آمارهای ثبت شده در نظام مهندسی معدن مازندران، از سال ۱۳۹۵ تا آخر سال ۱۳۹۹ در این استان دست کم ۲۲ حادثه در معادن این استان رخ داد که حاصل آنها جان باختن ۱۲ کارگر معدن و مصدوم شدن ۲۵ نفر بود. به استناد این آمارها، سال ۱۳۹۵ فقط یک حادثه در معادن این استان رخ داد که منجر به فوت یک کارگر معدن شد. سال ۱۳۹۶ هم دو حادثه صورت گرفت که دو فوتی و یک مصدوم داشت. سهم سال ۱۳۹۷ چهار حادثه با دو فوتی و چهار مصدوم بود، اما بیشترین تعداد حوادث معدنی مازندران طی سالهای اخیر مربوط به سال ۱۳۹۸ است که ۱۱ حادثه رخ داد که هفت قربانی و ۱۶ مصدوم به دنبال داشت. سال گذشته هم چهار حادثه در معادن مازندران رخ داد که چهار مصدوم بر جای گذاشت.
نگاهی به جزئیات این حوادث معدنی مازندران طی پنج سال اخیر نشان میدهد که عمده حوادث مربوط به معادن زغال سنگ بودند. از ۲۲ حادثه معدنی در مازندران که طی سال های ۱۳۹۵ تا آخر ۱۳۹۹ رخ داد ۱۲ حادثه مربوط به معادن زغال سنگ بود که ۱۶ مصدوم و هشت قربانی بر جای گذاشت.
از نظر توزیع زمانی حوادث معدنی مازندران هم مانند خیلی از نقاط کشور بیشترین حوادث طی پنج سال اخیر در بهار و تابستان رخ داده است ؛ بطوریکه در هر کدام از فصل های بهار و تابستان ۶ حادثه و در فصول پاییز و زمستان هم پنج حادثه رخ داد. به عبارتی دیگر ۱۲ حادثه در نیمه نخست سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ و ۱۰ حادثه هم در نیمه دوم این سال ها در معادن مازندران به ثبت رسید.
پیشتازی معادن زیرزمینی در بروز حوادث
طبق آمارهای نظام مهندسی معدن، از حدود ۲۵۰ معدن ثبت شده در مازندران نزدیک به ۱۰۰ معدن فعالند که بیشتر آنها معادن روباز شن و ماسه هستند و سهم معادن زغال سنگ ۲۰ معدن است. با این حساب اگر سهم بالای مصدومان و قربانیان حوادث معدنی مربوط به معادن زغال سنگ مازندران طی پنج سال اخیر را در مقابل پایین تر بودن این معادن نسبت به معادن روباز قرار دهیم، ناایمن بودن این معادن بیشتر به چشم می آید، چون که ۱۲ حادثه از ۲۲ حادثه معدنی در مازندران و ۲۴ کشته و مصدوم از ۳۷ قربانی و مجروح حوادث معدنی مازندران طی بازه زمانی یاد شده، مربوط به ۲۰ معدن از ۱۰۰ معدن فعال استان است.
کارشناسان حوزه معدن معتقدند کمبود تجهیزات ایمنی و کم توجهی به پروتکلهای حرفه ای ایمنی معادن در کنار ضعف آموزش کارگران و بهره برداران برای فعالیت در معدن و همین طور استفاده از کارگران ناآشنا به کار معدن و فعالیت برخی معادن بصورت بدون مجوز از عوامل اصلی بروز حوادث معدنی در مازندران هستند و بنا بر این از دید آنها وضعیت ایمنی معادن مازندران چندان مناسب و مورد تایید نیست.
از ۲۲ حادثه معدنی در مازندران که طی سال های ۱۳۹۵ تا آخر ۱۳۹۹ رخ داد ۱۲ حادثه مربوط به معادن زغال سنگ این استان بود که ۱۶ مصدوم و ۸ قربانی بر جای گذاشت.
رئیس نظام مهندسی معدن مازندران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن تأیید پایین بودن ضریب ایمنی معادن این استان می گوید: هر چند که سال گذشته تعداد حوادث، مصدومان و قربانیان حوادث معدنی مازندران کمتر از سال ۱۳۹۸ بود، اما این به مفهوم بالا رفتن ضریب ایمنی معادن مازندران نیست. به جز دو یا سه معدن در استان که بهره برداران آن برای افزایش ضریب ایمنی گام هایی برداشتند، در سایر معادن اتفاق چندان چشمگیری رخ نداده است.
سید مجتبی مرتضوی با اشاره به اینکه معادن روباز و زیرزمین پروتکلهای متفاوتی از نظر ضوابط ایمنی دارند، اظهار می کند: باتوجه به شرایط فیزیکی معادن روباز احتمال بروز حادثه در این معادن کمتر است. به هر حال تلفاتی در این معادن هم به علل مختلف داشتیم. اما در معادن زغال احتمال بروز خطر بیشتر و جدی تر است. چون هم تعداد کارگران بیشتر است و هم مسائلی مانند بسته بودن و گازخیز بودن محیط مطرح است.
غیرمجازها در معادن
بر اساس آمارهای موجود هم اکنون حدود سه هزار و ۵۰۰ کارگر معدن در مازندران فعالیت می نمایند که حدود یکهزار و ۵۰۰ نفر آنها در معادن زغال سنگ استان فعال می باشند. اما بگفته رئیس نظام مهندسی معدن مازندران کارگرانی هم در بعضی معادن استان فعالیت می نمایند که نام شان بطور رسمی در آمارها ثبت نشده است.
مرتضوی وجود برخی معادن زغال بدون مجوز در استان را هم تأیید می کند و می افزاید: متأسفانه این مساله صحت دارد. ضمن اینکه تعداد کارگران معادن در استان هم به سبب فعالیت این معادن و ثبت نشدن نام کارگران فعال در معادن بدون مجوز یا حتی استفاده از کارگرانی بدون قرارداد و فهرست بیمه در بعضی معادن بطور دقیق در دسترس نیست.
رئیس نظام مهندسی معدن مازندران: جای خالی آموزش برای مدیران، بهره برداران و کارگران در معادن مازندران کاملا احساس می شود. وی درباره عوامل اصلی پایین بودن ایمنی معادن مازندران می گوید: یک بخش این ضعف به تجهیزات ایمنی ارتباط دارد. به هر حال بهره بردار باید قسمتی از درآمد را به ایمن سازی و افزایش تجهیزات اختصاص دهد که کمتر شاهد این مساله هستیم. البته دولت هم می تواند با پرداخت وام کم بهره بلندمدت برای ایمن سازی و افزایش تجهیزات به بخش خصوصی کمک نماید.
ضعف مفرط آموزش
رئیس نظام مهندسی معدن مازندران درباره تجهیزات ایمنی معادن زیرزمینی مازندران تصریح می کند: برای نمونه وجود خودنجات یک اجبار در این معادن است، اما معادن ما یا خودنجات ندارند یا اگر هم داشته باشند تاریخ مصرف شان گذشته است. خیلی از معادن ما گازسنج ندارند و دستگاه های تهویه هم که نقش بسیار مهمی در معادن زیرزمینی دارند در این معادن استاندارد نیستند. در معادن مازندران برخی تجهیزات ایمنی سال هاست که تعویض نشده اند. حتی خیلی از کارگران کار با خودنجات را بلد نیستند. متأسفانه ضعف تجهیزات ایمنی را از کفش و کلاه ایمنی تا تجهیزات فنی معدن شاهد می باشیم.
مرتضوی یکی دیگر از چالش های حوزه معدن در مازندران را ضعف آموزش بیان می کند و می افزاید: جای خالی آموزش برای مدیران، بهره برداران و کارگران در معادن مازندران کاملا احساس می شود. نظام مهندسی معدن می تواند برای برگزاری دوره های آموزشی کمک نماید و برنامه ریزی داشته باشد، اما متأسفانه تا زمانی که بهره بردار بخش خصوصی مجبور نشود برای آموزش اقدام نمی کند، در صورتیکه کارگر معدن قبل از ورود به معدن باید آموزش های حرفه ای لازم را ببیند و بعد برای استخراج وارد تونل شود.
این مسئول با تاکید بر لزوم ورود جدی ادارات کار و صمت برای مجاب کردن بهره برداران معادن بمنظور جدی گرفتن آموزش کارگران، خاطرنشان می کند: تجربه ثابت کرده تا زمانی که از مرکز به بهره برداران فشار وارد نشود برای حضور در دوره های آموزشی استقبال نمی کنند، در صورتیکه با آموزش دادن کارگران و مدیران می توان تا ۴۰ درصد خطرهای معادن را در استان کم کرد.
رئیس نظام مهندسی معدن مازندران: در معادن مازندران برخی تجهیزات ایمنی سال هاست که تعویض نشده اند. حتی خیلی از کارگران کار با خودنجات را بلد نیستند.
رئیس نظام مهندسی مازندران با اشاره به اینکه زنگ خطر معادن مازندران به صدا در آمده و معادن این استان مستعد بروز حوادث مختلفی هستند، می گوید: معدن کاری یک فن و تخصص است و ایمنی معادن سرفصل های مشخصی دارد که بهره بردار باید رعایت کند. در غیر این صورت باید برخورد قانونی و اثرگذار صورت گیرد.
مرتضوی می افزاید: البته با تعطیلی موقت معادن مخالف هستم. تعطیلی موقت برای جریمه بهره برداران خروجی مناسبی نداشت و باید راهکارهای مناسب تری در نظر گرفت. چونکه تعمیر و نگهداری معادن پس از تعطیلی موقت هزینه زیادی دارد که در نهایت منجر به بروز مشکل در پرداخت حقوق کارگران همان معدن می شود.
این مسئول استقلال نداشتن مسئولان ایمنی معادن را هم عاملی در ضعف ایمنی معادن می داند و تصریح می کند: در معادن زغال مسئول ایمنی داریم، اما باتوجه به اینکه حقوق خویش را باید از بهره بردار دریافت نمایند طبیعتا مستقل نیستند و نمی توانند رسالت نظارتی خویش را به درستی اجرا کنند. این استقلال نداشتن مسئولان فنی از نظر مالی روند نظارتی بر معادن را با چالش مواجه می کند.
فعالیت های معدنی در مازندران سال هاست که بواسطه وجود معادن زغال سنگ انجام می شود و با افزایش تعداد معادن شن و ماسه در این استان بر میزان کارهای معدنی مازندران اضافه گردید. اما بنظر می رسد از زمان آغاز برداشت ذخایر معدنی در این استان که به چند دهه پیش برمی گردد تا امروز، میزان توجه به روزآمدی کارهای معدنی نسبت به رشد تعداد معادن در این استان سرعت بسیار کمتری داشته و حتی در خیلی از موارد به سبب کم توجهی بهره برداران به نکات ایمنی در حال در جا زدن است.
منبع: سیب پال
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
جدیدترین مطالب مرتبط در سیب پال
نظرات بینندگان سیب پال در مورد این مطلب