گزارش،
خشک کنان کشکان
سیب پال: لرستان کشکان به این راحتی ها فراموش شدنی نیست و به اجبار باید آنرا هرازچندگاه در خاطر با خاطره های سراپا تلخش یاد کرد.
هر زمان نامی از این سرکش به میان می آید خاطره بازی ویرانی هایش دل هزاران و اگر اغراق نباشد میلیونها نفر به درد می آید.
مگر می شود خروار خروار گل ولای های خشم کشکان را در ۹۸ که عیدی فروردینش به مردم پلدختر بود از ذهن ها پاک شود یا پدری که پاره تن خودرا مقابل دیدگانش امواج خروشان این رودخانه با خود برد و...
جای سیلی سهمگین کشکان هنوز هم بر صورت پلدختر پاک نشده که باردیگر قهرش را با بی آبی و خشک شدن به مردم نشان داده است.
مگر می شود کشکانی که در سیلاب ۹۸ دبی اش به ۳۰۰۰ مترمکعب در ثانیه رسید الان آب در بساط نداشته باشد و کسی باور نمی کند کشکان با آب، سر ناسازگاری آغاز نموده است.
رودخانه ی کشکان با مساحتی معادل ۹۲۷۶ کیلومتر مربع، حدود یک سوم از استان لرستان را در بر می گیرد و شهرستان های خرم آباد، چگنی، الشتر، پلدختر و بخش هایی از کوهدشت و نورآباد نیز در حوضه این رودخانه قرار دارند.
به گزارش سیب پال به نقل از ایسنا، از بین رودخانه های دائمی لرستان، کشکان تأثیرگذارترین رودخانه بر کشاورزی و دامپروری استان بوده و اقتصاد بالاتر از نیمی از جمعیت این منطقه به نحوی متأثر از آب این حوضه ی آبریز و سرشاخه های آنست.
متاسفانه اینروزها شاهد کشت بی رویه و بیش از حد محصول آب بری به نام برنج در بالادست کشکانی هستیم که با ادامه داشتن این روند خشک شدن این رودخانه دور از ذهن نیست.
خشکیدگی این رودخانه که از سرشاخه های کرخه بوده بواسطه ی کشت های آب دوست نه تنها بر لرستان بلکه بر کل منطقه تأثیر سوء خودرا می گذارد و باید فکری اساسی در این حوزه صورت گیرد.
در این خصوص علی عزیزی یکی از کشاورزان شهرستان معمولان به ایسنا می گوید: چرا هر سال ما باید دغدغه ی تامین آب برای زمینهای خودرا داشته باشیم و استرس زیادی به خانواده هایمان وارد شود.
وی با اشاره به اینکه بارها و بارها موضوع کم آبی بیش از اندازه کشکان در تابستان و مشکلات بوجودآمده را به مسئولان گفته ایم، افزود: کشت برنج در بالادست این رودخانه سبب شده شاهد باشیم در بعضی نقاط موتورتلمبه های کشاورزان و دامداران به گِل برسد و این مساله بسیار نگران کننده است و باید اقدام اساسی صورت گیرد.
مسئولان لرستان تا دیر نشده برای کشکان چاره بیندیشند
این کشاورز صحبت هایش را این چنین ادامه داد که سیل ۹۸ رودخانه کشکان خسارات جبران ناپذیری به کشاورزی و در کل اقتصاد شهرستان های معمولان و پلدختر وارد کرد و الان هم باید نگران و غصه دار کم آبی و خشک شدن آن باشیم.
عزیزی خطاب به مسئولان اظهار داشت: بسیاری از کشاورزان منطقه موقع برداشت محصولشان فرا رسیده و اگر آب به زمین هایشان نرسد اساسا خسارات زیادی را متحمل خواهند شد و انتظار داریم تا دیر نشده مسئولان فکر و چاره اساسی برای کشکان بیندیشند.
وی ادامه داد: کشاورز الان به هر طریق بدنبال آبیاری زمینهای کشاورزی خود بوده و اگر آبی نباشد و یا کمبودی حس گردد اساسا مشکلات اجتماعی زیادی بوجود خواهد آمد.
این کشاورز معمولانی با تکیه بر این که تنها دغدغه ی ما باید تولید محصولات کشاورزی باکیفیت باشد نه تامین آب، تصریح کرد: نرسیدن آب به اراضی کشاورزی و باغی در سالهای گذشته در بعضی شهرستان های استان موجب درگیری کشاورزان برخی مناطق استان شده بود.
کم آبی و احتمال خشک شدن رودخانه کشکان به عنوان اصلی ترین منبع آبیاری درختان انجیر شهرستان های پلدختر و معمولان، زنگ خطر نابودی این ثروت ملی و استانی را به صدا در آورده است.
مهدی پیری یکی دیگر از باغداران منطقه که فارغ التحصیل رشته باغبانی نیز بوده به ایسنا می گوید: شهرستان پل دختر به عنوان قطب تولید انجیر سیاه در ایران، حدود ۹۲ درصد تولید محصول انجیر سیاه در لرستان را به خود مختص کرده است.
وی ادامه داد: حدود ۳۳ درصد کل انجیر سیاه کشور در این شهرستان تولید می شود و بالاتر از ۶۰۰۰ نفر از این محل ارتزاق می کنند.
خشک شدن کشکان نابودی قطب بزرگ تولید انجیر کشور را به همراه دارد
پیری اشاره کرد: خشک شدن رودخانه کشکان به مدلول نابودی درختان انجیر شهرستان پل دختر، قطب بزرگ تولید کشور بوده و به عبارتی بیکاری حدود ۶ هزار نفر از کشاورزانی که معیشت زندگی شان از این محل تامین می شود.
این باغدار افزود: متأسفانه اکنون این رودخانه به دلیل برداشت بی رویه و کشت محصولات آب دوست در بالادست در معرض تهدید قرار داشته و آب آن کم شده است و هر روز کمتر می شود.
وی با اشاره به اینکه اگر این روند ادامه داشته باشد بدون شک کشکان خشک خواهد شد، اظهار داشت: باید این وضعیت مدیریت شود و چاره ای برای این مساله اندیشید، متولی این امر شرکت آب منطقه ای استان است که باید سریعا اقدام نماید.
این دانش آموخته رشته کشاورزی در ارتباط با نتایج ناشی از بحران آبی رودخانه کشکان بر زندگی و معیشت مردم، اظهار داشت: باتوجه به اینکه تمرکز جمعیت ۶۵ درصدی کشاورز و دامپرور بخش کرخه نشین لرستان خصوصاً شهرستان های خرم آباد، چگنی، الشتر و پلدختر در حاشیه رودخانه کشکان و سرشاخه های آن قرار دارد و این قشر عظیم بوسیله آب این رودخانه ارتزاق می کنند، خشک شدن رودخانه کشکان، علاوه بر فاجعه ی زیست محیطی، آمار بیکاری را در لرستان به طور شایان توجهی بالا می برد و فقر و مهاجرت و درگیری و نزاع و مشکلات امنیتی و تبعات بعدی را بدنبال دارد.
نبود و یا مناسب نبودن راهکارهای مقابله با محصولات آب دوستی همچون برنج و خلأ قانونی برای جلوگیری از کشت آنکه منجر به برداشت بی رویه از آب رودخانه کشکان شده باعث شده بزرگ ترین قطب انجیر سیاه در کشور گرفتار مشکلات گسترده ای شود.
در این رابطه محمد ناظری فرماندار شهرستان معمولان در گفت و گو با ایسنا اظهار داشت: انجیرستان ها و تاکستان های شهرستان معمولان بوسیله رودخانه کشکان آبیاری می شوند.
مدیریت انجام نشود بطور قطع با چالش بزرگی مواجه خواهیم شد
وی افزود: اقتصاد کشاورزی شهرستان بر اساس این دو محصول است و با وضعیت فعلی کشکان اگر مدیریت انجام نشود بطور قطع با چالش بزرگی مواجه خواهیم شد.
ناظری افزود: هیچگونه مدیریتی در بحث الگوی کشت در بالادست این رودخانه صورت نمی گیرد و اساسا دبی آب آن در شهریورماه و مهرماه بسیار کمتر خواهد شد.
فرماندار شهرستان معمولان اشاره کرد: برداشت های بی رویه در بالادست کشکان سبب شده حق آبه شهرستان معمولان و پایین دست آن در پلدختر رعایت نشود.
ناظری خطاب به مسئولان شرکت آب منطقه ای و جهاد کشاورزی اظهار داشت: بحث تغییر الگوی کشت بالا دست رودخانه کشکان باید انجام و کشت های جایگزین برای کشاورزان در نظر گرفته شود.
این مسئول اضافه کرد: این تغییر الگوی کشت باید طوری صورت گیرد که اقتصاد کشاورزی کشاورزان را پویا کند.
وی درباب این که آیا اقداماتی درباب جلوگیری از کشت محصولات آب دوست در بالادست انجام شده یا نه بیان کرد: در بحث مدیریت منابع آب در شهرستان معمولان عملاً ما نمی توانیم هیچ کاری انجام دهیم و باید این کار در شهرستان چگنی و خرم آباد رخ دهد.
اقتصاد کشاورزی رونق داشته باشد نه با کشت محصولات آبدوست
فرماندار شهرستان معمولان اظهار داشت: ما هم معتقدیم کشاورزی و اقتصاد آن باید برای مردم منطقه رونق داشته باشد ولی نه با کشت محصولات آبدوست.
ناظری اشاره کرد: در شهرستان درحال حاضر مدیریت آب صورت می گیرد ولی اگر دبی کشکان کمتر شود بطور قطع به مشکل و تنش آبی بر خواهیم خورد.
وی ادامه داد: بطور قطع با نگاه فعلی و برداشت بی رویه از کشکان بطور قطع در شهریور و مهرماه با مشکل اساسی مواجه خواهیم شد و نباید به هیچ وجه اجازه دهیم رودخانه کشکان به مرحله خشکی برسد.
برداشت های بی رویه از کشکان و مشکلات بوجودآمده در این رابطه برای باغداران شهرستان معمولان در همین ابتدای فصل برداشت انجیر استاندار لرستان را بر آن داشت که خود شخصا به میان این باغداران رفته و پای درد و دل آنها بنشیند.
ابوطالب شفقت اظهار داشت: مشکلات باغداران انجیر منطقه زیودار شهرستان معمولان برای افزایش و توسعه این محصول برطرف شود.
وی اظهار داشت: یک هزار و ۲۰۰ هکتار باغ انجیر در این منطقه وجود دارد که در زمان برداشت نیروی انسانی بی شماری را مشغول می کند.
انضباط آب در این منطقه مطلوب نیست
شفقت اظهار داشت: انارستان سیاب، سیب بروجرد، انجیرستان زیودار معمولان، نخود دلفان از محصولات مرغوب لرستان بوده که در کشور و حتی سطح بین الملل زبانزد است.
وی ادامه داد: انضباط آب در این منطقه مطلوب نمی باشد و امیدواریم با کمک مردم محلی ساماندهی گردد تا از هدررفت آب جلوگیری شود.
مدیر ارشد لرستان افزود: ایجاد حداقل ۳۵ میلیون مترمکعب حوضچه آب منطقه را پوشش می دهد تا مشکل کمبود آب به باغات انجیر برطرف شود.
استاندار لرستان اظهار داشت: همین طور کوشش برای برطرف نمودن مشکلات جاده دسترسی بین باغات با تامین اعتبار لازم لازم است و برای توسعه اشتغال منطقه انجیرستان ایجاد سردخانه باید اقدامات لازم صورت گیرد.
شفقت اضافه کرد: در قالب توسعه نگاه کشاورزی برای افزایش صادرات انجیر به مناطق مختلف کشور ایجاد تعاونی توسط مردم محلی لازم است که باید همدلی و همراهی بین باغداران صورت گیرد.
نتایج ناشی از بحران آبی رودخانه کشکان بر زندگی و معیشت مردم تا جائیست که نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی نیز به این مساله واکنش نشان داد و خواهان اقدام عملی مسئولان در این رابطه شد.
سید حمیدرضا کاظمی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه زندگی مردم معمولان، ویسیان، پلدختر و چگنی به کشکان بستگی دارد از این رودخانه به عنوان تاریخ منطقه یاد کرد و اظهار داشت: متاسفانه دستگاه های ذی ربط الگوی کشت برای بالا دست این رودخانه تعریف نمی کنند که این مهم موجب از رمق افتادن و به وجود آمدن مشکلات زیاد برای این رودخانه شده است.
وی افزود: رودخانه کشکان چند سال پی در پی خشک می شود که علت آن نیز کشت بی رویه برنج در بالادست است.
کشت بی رویه برنج در بالا دست اقتصاد مردم در پایین دست را به مخاطره انداخته است
کاظمی اشاره کرد: در زمینهای بالا دست دستگاه مکانیکی گذاشته و جلوی آب را مسدود و به داخل زمین ها منحرف کردند در صورتیکه سرچشمه رودخانه است و زمانی که مسدود شوند آبی به پایین دست نمی آید.
وی با اشاره به اینکه کشت بی رویه برنج در بالا دست کشت های پایین دست همانند باغات انجیر و صیفی جات مردم معمولان و پلدختر که زندگی و اقتصاد آنها به حساب می آید را به مخاطره انداخته است، افزود: ۸۰ هزار نفر مردم معمولان و پلدختر که در پایین دست زندگی می کنند از رودخانه کشکان حقی دارند.
نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی افزود: زمانی که یک موضوعی به یک نفر ضرر و زیان وارد کرده دادستان در شهر احساس مسئولیت می کند، جایی که ضرر و زیان به ۸۰ هزار نفر بوده و جهت زندگی ۸۰ هزار نفر مشکل به وجود می آید نیز این دادستان است که باید ورود کند.
وی بیان کرد: کسی که ۵۰ سال پیش باغ انجیر خودرا در حاشیه رودخانه کشکان راه اندازی کرده حقش بیش از کسی است که می خواهد در یک مقطع کوتاه محصول آبدوستی مانند برنج بکارد و باغ ۵۰ ساله خشک شود.
کاظمی اشاره کرد: توقع داریم دستگاه های ذی ربط مانند استانداری و آب منطقه ای با حمایت دستگاه قضایی فکری به حال بالادست کنند که جلوی خشک شدن رودخانه کشکانی که درحال بی رمق شدن است را حداقل به خاطر محیط زیست این منطقه بگیرند.
نماینده مردم پلدختر در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: همه می دانیم زیست چقدر از آبزیان در کنار این رودخانه شکل می گیرد ولی هم اکنون بی رمق شده و درحال خشکیدن است و هیچ برنامه مشخصی برای جلوگیری از این اتفاق فعلا نیست.
وی افزود: دیگر دستگاهها مانند محیط زیست باید ورود کرده و پیگیری کند و نگذارند این شرایط بحرانی برای رودخانه کشکان به وجود بیاید.
کاظمی ضمن اشاره به اینکه علاوه بر بغل جاده اصلی حتی در بستر رودخانه کشکان نیز مبادرت به کاشت برنج کرده اند، بیان کرد: سؤال این است چرا اجازه داده شده در بستر رودخانه و یک متری جاده اصلی برنج کاری شود.
داشتن الگوی کشت یکی از موضوعات بسیار مهمی است می تواند نجاتگر رودخانه کشکان باشد موضوعی که عضو هیئت علمی و استادیار دانشگاه لرستان نیز بر آن صحه می گذارد و خواهان اجرائی شدن آن توسط مسئولان ذیربط استان شد.
دکتر خسرو عزیزی به ایسنا اظهار داشت: آب مایع حیات، آبادانی و توسعه است و اگر نباشد بطور قطع آبادانی و توسعه تحت شعاع قرار می گیرد.
عزیزی با اشاره به اینکه در مورد کشکان چالش های زیادی وجود دارد، اظهار داشت: مردم پلدختر در تابستان با کمبود شدید دبی آب این رودخانه مواجه بوده و در زمستان نیز مشکل سیل را تجربه می کنند.
کشاورزان برای تغییر الگوی کشت توسط مسئولین تشویق نمی شوند
این استادیار دانشگاه لرستان با تکیه بر این که باید چاره ی اساسی برای رودخانه کشکان توسط مسئولین اندیشیده شود، اظهار داشت: متاسفانه در بحث الگوی کشت و سیستم های کشت در استان توجه خاصی صورت نمی گیرد.
وی ادامه داد: کشاورزان نیز جهت کشت محصولات کم آبدوست و تغییر الگوی کشت توسط مسئولین تشویق نمی شوند، باید برای کشاورزان انگیزه به وجود آورد انگیزه های همچون خرید تضمینی و یا خرید با قیمت مناسب.
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان اشاره کرد: اگر هزاران بار همایش و سمینار اجرا شود ولی کشاورز بفهمد که الگوی کشت برایش درآمد آنچنانی ندارد بطور قطع سمت آن نمی رود و باید طرح عملیاتی در این خصوص داشته باشیم.
عزیزی با اذعان به این که آب و رودخانه کشکان هر سال چالش های خاص خودرا برای مردم منطقه داشته و دارد، اظهار داشت: هم اکنون هیچگونه تناسبی بین الگوی کشت و میزان نهاده تولید آب وجود ندارد.
استادیار دانشگاه لرستان از آب به عنوان محدود کننده ترین عامل تولید یاد کرد و با اشاره به اینکه الگوی کشت ما اختیاری است و به سلیقه کشاورز بوده و باید حق را نیز به آن داد، اضافه کرد: مدیریت ما در بحث آب مشکل دارد چونکه آب چرخه خاص خودرا دارد.
وی با اذعان به این که زنگ خطر تغییر اقلیم جدی بوده، کشکان و رفع مشکلات آنرا نیازمند همت عمومی و مدیریتی دانست و تصریح کرد: باید سیاست های وزارت جهاد کشاورزی به سمت تغییر الگوی کشت در استان هایی همچون لرستان رود.
عزیزی بیان کرد: ما با قوه قهریه نمی توانیم جلوی کشت محصولات آب دوستی همچون برنج را در بالادست کشکان بگیریم و با کشاورزان برخورد نماییم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان اظهار داشت: مردم زیادی در حاشیه رودخانه کشکان زندگی می کنند و اگر خشک شود تبعات جبران ناپذیر به همراه دارد زندگی مردم این مناطق به کشکان بستگی دارد و ضروریست اصلاح الگوی کشت به عنوان اولویت اساسی جهاد کشاورزی مد نظر قرار گیرد.
یکی از مواردی که درباب کشت محصولات آب دوستی همچون برنج در بالادست رودخانه کشکان در این سال ها مطرح می شود این بوده که چرا اقدامات بازدارنده و اساسی درباب برخورد با موتور تلمبه های بدون مجوز در طول مسیر آن انجام نشده و یا اگر هم بوده تاثیر آنچنانی نداشته است.
در این رابطه داریوش حسن نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان به ایسنا می گوید: متوسط دبی اندازه گیری شده رودخانه های استان در تیرماه سال آبی جاری نسبت به متوسط تیرماه طول دوره آماری حدود ۲۹ درصد کاهش داشته اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان اظهار داشت: در حوضه آبریز کرخه متوسط دبی اندازه گیری شده رودخانه های سرشاخه کرخه در استان در تیرماه سال آبی جاری نسبت به تیرماه طول دوره آماری حدود ۱۹ درصد کم شده است.
کاهش حدود ۵۷ درصدی دبی رودخانه کشکان
این مسئول اظهار داشت: دبی رودخانه کشکان در محل پلدختر در تیرماه سال جاری حدود ۷.۳ مترمکعب برثانیه بوده که نسبت به بلندمدت (۱۷ مترمکعب برثانیه) حدود ۵۷ درصد کاهش داشته است.
خشک شدن آب رودخانه کشکان مستقیماً به برداشت های بیش از اندازه در بالا دست آن بر می گردد.
وی ادامه داد: هرچه در بالا دست آب بیشتری از سرشاخه های کشکان برداشت شود بطور قطع بر میزان آبدهی آن در پایین در تاثیر منفی می گذارد.
حسن نژاد اظهار داشت: متاسفانه در راه رودخانه کشکان موتور تلمبه های زیادی است که برداشت های غیر مجازی نیز دارند و ما نیز برخوردهای خودرا داریم.
کشت برنج در بالا دست رودخانه افزایش شایان توجهی داشته است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان تصریح کرد: کشت برنج یکی از کشت های ممنوعه در استانهای غیر شمالی بوده ولی متاسفانه شاهد می باشیم این محصول و کشت آن در استان لرستان روز به روز درحال ترویج است و در نتیجه شاهد می باشیم آب رودخانه کشکان روز به روز درحال کاهش است.
وی افزود: متاسفانه شاهد می باشیم کشت برنج در مناطقی از بالا دست این رودخانه نسبت به سال قبل افزایش چشم گیر داشته است و این مساله بطور قطع تاثیر منفی در میزان آب کشکان خواهد گذاشت.
این مسئول افزود: باتوجه به وضعیت کشکان سال قبل اجازه کشت برنج آنچنانی ما ندادیم.
وی با اشاره به اینکه رایگان کردن تعرفه برق موتور تلمبه های کشاورزی سبب شده میزان برداشت آب در رودخانه کشکان زیادتر شود، اشاره کرد: این تعرفه و رایگان کردن آن سبب شده بطور همزمان صاحبان این موتورها مبادرت به برداشت کرده و متاسفانه آب زیادی از این رودخانه برداشت می شود و باید تجدید نظری در این رابطه توسط وزارت نیرو صورت گیرد.
این مسئول اظهار داشت: مدیریت کردن منابع آب فقط مربوط به شرکت آب منطقه ای نیست، در بحث مدیریت منابع آب ۱۷ تا ۱۸ دستگاه دخیل هستند و همه باید کمک کنند این مدیریت صورت گیرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای لرستان بیان کرد: تا زمانی اصلاح الگو کشت انجام نشود نمی توان مدیریت درستی از منابع داشته باشیم، توسعه باغات همچون انجیر و تاکستان ها نیز بر رودخانه کشکان تاثیر گذاشته است و این در حالیست که میزان منابع آبی منطقه بسیار پایین است و باید با متخلفان برخورد شود.
خشک شدن رودخانه کشکان وقوع فاجعه زیست محیطی در این رودخانه را به همراه دارد موضوعی که سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شاهد آن بودیم و این دفعه مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان نسبت به این امر به مسئولان ذیربط هشدار داد.
علی سالاروند در گفت و گو با ایسنا اظهار داشت: باید دو منبع تامین کننده بالا دست رودخانه کشکان یعنی سد ایوشان و دعا و الشتر حقابه زیست محیطی را خودرا به پایین دست بدهند.
وی افزود: اگر حتی حقابه زیست محیطی پایین دست تحقق پیدا کند ولی مدیریت انجام نشود و موتور مجاز، بدون مجوز و میزان برداشت مدیریت نشود بطور قطع بلای سالهای گذشته یعنی خشک شدن رودخانه کشکان بود بر سرمان خواهد آمد.
مدیریت آب کشکان بر عهده شرکت آب منطقه ای است
این مسئول با تکیه بر این که مدیریت آب کشکان بر عهده شرکت آب منطقه ای است، اظهار داشت: متاسفانه زمانی که برداشت ها در بالا دست بسیار فراتر می شود پایین دست دیگر حقابه ای برایش باقی نمی ماند و نمی تواند از آن استفاده نماید.
سالاروند افزود: باید حقابه برای زیستمندان وجود داشته و از آن طرف نیز حق استفاده برای پایین دست نیز وجود باشد، هیچ فرقی بین کشاورز بالا دست و پایین دست وجود ندارد و هر دو حق دارند از رودخانه کشکان استفاده نمایند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان اظهار داشت: صاحبان موتورهای مجاز به حق خود قائل باشند و کشت های آبدوست انجام ندهند برخی مواقع شاهد می باشیم اینقدر در راه کشکان بی برنامگی و سوء مدیریت وجود دارد هر کس هرچه دلش می خواهد می کارد و موجب می شود آب به پایین دست به هیچ عنوان نرسد.
وی اشاره کرد: کل مسیر رودخانه کشکان باید مدیریت شود و به صورتی حکمرانی درستی در بحث آب صورت گیرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با تکیه بر این که خطر زیست محیطی در رودخانه کشکان را به شدت احساس می نماییم، اشاره کرد: اگر حق آبه های زیست محیطی تحقق پیدا نکنند و جهاد کشاورزی نیز مدیریت کشت های آببر و حذف آنها را در دستور کار قرار ندهد اساسا شاهد چالش خواهیم بود.
سالاروند با اشاره به اینکه حق آبه های زمان ترسالی نیز الان وجود دارد، اشاره کرد: در کنار این نیز موتورهای سیار چالش های زیادی را به وجود آورده است. اگر خشکی کشکان صورت گیرد خسارت جبران ناپذیری به زیستمندان و موجودات آن وارد خواهد شد که قابل ارزش گذاری نخواهد بود.
وی اظهار داشت: از الان هم نیز اخطار می دهیم اگر سوء مدیریت ببینیم و شاهد مدیریت هوشمندانه نباشیم بطور قطع به مراجع قضایی شکایت خواهیم کرد و از حق و حقوق محیط زیستی به هیچ عنوان نمی گذریم.
حساسیت موضوع و خطر خشک شدن این رودخانه به حدی بالا بوده که معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای لرستان نیز چاره اصلی و حیاتی کار را تغییر الگوی کشت می داند.
احمد گودرزی در گفت و گو با ایسنا اظهار داشت: رودخانه کشکان برای نخستین بار در سال ۱۴۰۰ خشک شد و شدیدترین خشکی را شاهد بودیم و متاسفانه در سال ۱۴۰۱ نیز این اتفاق رخ داد.
توسعه کشت آب دهی کشکان را کم کرده است
وی افزود: خوشبختانه در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ این رودخانه مهم لرستان خشک نشده ولی آبدهی آن کم شده و علت اصلی آن بحث توسعه کشت است.
گودرزی درباب کشت برنج در بالا دست این رودخانه اظهار داشت: قبلاً در این مناطق کشت برنجی نداشتیم ولی الان متاسفانه شاهد می باشیم سطح بسیار زیادی از اراضی بالادست به کشت این محصول اختصاص یافته و طبیعتاً این مساله بر کشکان نیز تاثیر گذاشته است.
این معاون شرکت آب منطقه لرستان در پاسخ به این که نقش این شرکت در جلوگیری از کشت برنج در بالا دست رودخانه کشکان چه بوده، اظهار داشت: ما سالانه یک سری اقدامات را در این خصوص انجام می دهیم ولی واقعیت این است که کار بین دستگاهی صورت گیرد و مجموعه ای از دستگاهها باید در این رابطه همکاری لازم را داشته باشند.
گودرزی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۰ که بحث خشکی کشکان را شاهد بودیم در بالا دست مبادرت به جمع آوری موتور تلمبه های بدون مجوز کردیم ولی متاسفانه الان شاهد می باشیم مردم با استفاده از موتورهای سیار مبادرت به آبیاری کشت های انجام شده همچون برنج می کنند.
این مسئول اظهار داشت: مردم در این رابطه مقصر نیستند چونکه دنبال معیشت خود هستند ولی وابستگی کشاورزی پایین دست به آب رودخانه کشکان بالاتر از پیش شده و چاره اصلی و حیاتی کار تغییر الگوی کشت است.
وی اشاره کرد: ما کشتی به اسم برنج در استان لرستان نداشته ایم و الان نیز باید مدیریت و برنامه ریزی اساسی در این رابطه صورت گیرد و سریعاً کشت جایگزینی با درآمد بالا برای مردم در نظر گرفته شود.
این معاون شرکت آب منطقه ای لرستان با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی باید الگوی کشت را به مردم عرضه نماید، افزود: کشاورزان پایین دست رودخانه کشکان حق دارند از این آب استفاده نمایند و نباید فقط برای بالا دست باشد.
ممنوعیت روی کاغذ دردی را دوا نمی کند
گودرزی اشاره کرد: کاری نکنیم کشکان خشک شود چونکه کشاورزی و حتی آب شرب پلدختر و چگنی به این رودخانه بستگی دارد و اگر خشک شود بطور قطع مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد.
این معاون شرکت آب منطقه لرستان در پاسخ به این سؤال که کشت برنج در بالا دست رودخانه کشکان با طرح سازگاری با کم آبی منافات دارد اشاره کرد: ما در سال ۱۴۰۰ یعنی شروع این طرح آنرا ابلاغ و ممنوعیت کشت برنج را در استان ابلاغ و مصوب کردیم ولی ممنوعیت روی کاغذ دردی را دوا نمی نماید. باید برنامه ریزی بلندمدتی در این رابطه صورت گیرد و کشاورزان را مجاب به اصلاح الگوی کشت کرد چونکه منابع آبی لرستان به هیچ وجه جوابگوی کشت برنج نیست.
برخلاف صحبت های انجام شده درباب جلوگیری از کشت بی رویه ی برنج در لرستان، معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان می گوید این که باید کشت فقط در استانهای شمالی باشد تصمیم عادلانه ای نیست.
جهانبخش دولتشاه به ایسنا اظهار داشت: سازمان جهاد کشاورزی لرستان در امتداد اجرای طرح الگوی کشت اقدامات فراوانی در استان انجام داده است.
وی افزود: به جهت اینکه از بارش ها استفاده بهینه داشته باشیم و آب های سطحی را مدیریت نماییم کشت بهاره را در بعضی شهرستان ها به سمت پاییزی سوق داده ایم.
دولتشاه اظهار داشت: این اتفاق در کوهدشت انجام شد و خوشبختانه کشاورزان شهرستان راضی بودند و از آن سو هم میزان آب استفاده شده در کشت پاییزه بمراتب کمتر از کشت بهاره بود.
درآمد بالای محصول برنج مانع اجرای اصلاح الگوی کشت
وی درباب این که چرا الگوی کشت توسط سازمان جهاد کشاورزی لرستان در بالا دست رودخانه کشکان انجام نشده است، اظهار داشت: کشت برنج به لحاظ اقتصادی برای کشاورزان به صرفه است و کشاورزان در بالادست رغبت زیادی برای کشت آن دارند.
این معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان اشاره کرد: یکی از عواملی که تا الان سبب شده الگوی کشت در این بالا دست انجام نشود درآمد بالای محصول برنج برای کشاورزان است.
دولتشاه صحبت هایش را ادامه داد و اظهار داشت: باوجود این مساله سال قبل اقدامات خوبی در امتداد بحث اصلاح الگوی کشت در بالادست کشکان انجام شد به طوریکه در بیرانشهر حجم کشت خیلی کم شد.
این معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان در پاسخ به این سؤال که پس متولی برخورد با کشت بی رویه برنج در بالا دست کشکان چه دستگاهی است، اشاره کرد: سازمان جهاد کشاورزی متولی امنیت غذایی کشاورزی و تولید است.
متولی برخورد با متخلفان، شرکت آب منطقه ای است
وی افزود: در بحث بهره برداری از آب و منابع آبی طبق قانون متولی شرکت آب منطقه ای بوده و برخورد با کشاورزانی که در بالا دست مبادرت به کشت برنج می کنند با مسئولان این شرکت است.
دولتشاه اشاره کرد: متاسفانه شاهد می باشیم موتور تلمبه های بدون مجوز زیادی در بالا دست کشکان وجود داشته که مبادرت به برداشت بی رویه آب می کنند و کسی هم با آنها برخورد نمی کند.
این مسئول درباب این که کشت برنج در لرستان برخلاف طرح سازگاری با کم آبی است، اظهار داشت: این تصمیم که فقط کشت برنج در استانهای شمالی صورت گیرد تصمیم عادلانه ای نیست.
معاون سازمان جهاد کشاورزی لرستان اشاره کرد: لرستان با داشتن منابع آبی مناسب نباید از کشت محصولاتی با صرفه اقتصادی بالا محروم باشد ولی در کل سازمان جهاد کشاورزی لرستان خودرا ملزم به اجرای مصوبات شورای حفاظت منابع آب می داند و این آمادگی را داریم که در کنار سایر دستگاهها در بحث جلوگیری از کشت محصولات آبدوست در بالا دست رودخانه کشکان انجام وظیفه نماییم.
با توجه به این که منابع آبی لرستان جوابگوی کشت برنج نیست پس چرا شاهد کشت بی رویه ی آن هستیم سوالی بود که از عضو کمیسیون کشاورزی مجلس و رییس مجمع نمایندگان لرستان پرسیدیم و هادی هاشمی نیا اظهار داشت: باید قبل از کشت تدابیر لازم در این رابطه صورت گیرد.
وی در گفت و گو با ایسنا بیان کرد: در اصل مدیریت آب بر عهده شرکت آب منطقه ای است و باید طوری مدیریت منابع آب را داشته باشد که در مناطقی همچون کشکان مشکل به وجود نیاید.
نماینده ی مردم خرم آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: پاسخگوی اصلی این مساله پیش آمده هم باید شرکت آب منطقه ای باشد. نباید به هیچ وجه مردم منطقه حاشیه رودخانه کشکان لطمه بینند.
هاشمی نیا اضافه کرد: جهاد کشاورزی باید در بحث ترویج الگوی کشت و اصلاح آن عالی تر عمل کند اگر کشت های آببر نداشته باشیم به هیچ وجه با مشکلاتی مانند خطر خشک شدن رودخانه کشکان مواجه نخواهیم شد.
سازمان جهاد کشاورزی اشتباه کرده است
رییس مجمع نمایندگان لرستان درباب این که در حاشیه رودخانه کشکان و بالا دست آن کشت برنج انجام شده است، اشاره کرد: این محصول آبدوست بوده و آب زیادی مصرف می کند و باید جلوی کشت آن گرفته شود باید قبل از کشت تدابیر لازم در این رابطه صورت گیرد و نه الان که کشت سبز را شاهد می باشیم و به هیچ وجه نمی توان در این رابطه الان کاری کرد.
این نماینده مجلس اظهار داشت: جهاد کشاورزی موظف است پیش از کشت به کشاورزان درباب این محصول و آببر بودن آن تذکر دهد و در این رابطه اشتباه کرده است و کاری کرده که سطح این کشت در استان بیش از اندازه باشد.
وی بیان کرد: باید جلوی کشت برنج در بالا دست رودخانه های استان همچون کشکان گرفته شود و این مهم تا وقتی که سدهای استان راه اندازی می شوند باید رعایت شود و پس از آن می توان کشت برنج را توسعه داد.
آنچه که پیداست رودخانه ی کشکان دیگر ظرفیت توسعه ندارد و باید از تعریف پروژه های جدید بر روی آن خودداری کرد و جهاد کشاورزی و آب منطقه ای با مهندسی ارزش و متناسب با ظرفیت موجود رودخانه و آب به هنگام، با اجرای برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت و جلب مشارکت بهره برداران و کشاورزان، کم آبی آنرا در آینده کنترل و مدیریت کند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
جدیدترین مطالب مرتبط در سیب پال
نظرات بینندگان سیب پال در مورد این مطلب