اپل و آمازون در راه ایران؟
به گزارش سیب پال، دنیای اقتصاد نوشت: فعالیت شرکت های سیلیکون ولی با توجه به این که در داخل نیز در میان سیاستمداران طرفدار چندانی ندارد، بسیار بعید است. همین طور اگر تصور شود که با احیای برجام پای این شرکتها به ایران باز می شود، باز هم راه را به خطا رفته ایم. کاری که برجام با تحریم ها کرد از این قرار بود که تحریم های ثانویه مقابل ایران را برچید، اما تحریم های اصلی همچنان پابرجا است.
بازار شایعات داغ است؛ دو آگهی ثبت علامت تجاری منتشرشده در روزنامه رسمی کشور موجب شد که بازار تحلیل های بی پایه داغ شود؛ از ورود شرکت های سیلیکون ولی به ایران تا گشایش سیاسی در روابط تهران و واشنگتن. اما واقعیت این است که یک وکیل با اهداف بیزینسی شخصی مبادرت به این کارکرده است؛ در حقیقت دریافت حق الوکاله دلاری برای ابطال علایم تجاری اپل و آمازون در ایران سبب شده است که همه تصور کنند اتفاقاتی در راه است؛ درحالی که جز یک حرکت فردی، تحول جدیدی در حوزه ورود این برندها رخ نداده است.
وقتی سراغ روزنامه رسمی جمهوری اسلامی می روید، دو «شماره ثبت» خبر می دهند که دو شرکت غول آمریکایی از سیلیکون ولی در ایران برندشان ثبت شده است: «آمازون و اپل». تصاویر این ثبت در شبکه های اجتماعی سبب شروع شایعاتی شدند که گویی داستان بزرگ تری مقرر است رقم بخورد. اما آیا تصاویر، مقدمه یک داستان هیجان انگیز است.
قرار است پای سیلیکون ولی به ایران باز شود؟ جهت بررسی این مورد باید دست کم رابطه بالا و پایین شده بین ایران و آمریکا را در بازه زمانی ۶ماهه اخیر بررسی نماییم. تنش زدایی بین تهران و واشنگتن از ماه مه (اردیبهشت) با گفت وگوهای مک گورک، دستیار خاورمیانه ای و شمال آفریقای شورای امنیت ملی ایالات متحده و علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران شروع شد. این گفت وگوهای نه چندان پنهان، سبب شد که آتش تنش ها بین دو پایتخت تا حدی فروکش کند و میوه درخت گفت وگوها را در شهریور ماه بچینیم که به سبب آن پول های بلوکه شده ایران از سئول آزاد شد و بین دو کشور نیز تبادل زندانی صورت گرفت. با پایان فصل اول گفت وگوهای بین ایران و آمریکا، این احتمال داده شد که این سریال تک فصلی بوده و قرار نیست فصل دیگری از آن تمدید شود.
در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد: برخی بر این باورند که دو کشور تنها به محدودسازی تنش اکتفا کرده اند و قرار نیست خبر هیجان انگیز دیگری در ماه های آتی شنیده شود. برخی اما بر این باورند که شاید این گام اول در راستای تنش زدایی بین دو کشور بوده و مقرر است خبرهای دیگری هم در راه باشد. در این راستا، شایعات در شبکه های اجتماعی زیاد دیده می شود که عمدتاً هم سندیت ندارند. اما بتازگی تصاویری در شبکه های اجتماعی انتشار یافته است که نشان داده است شرکت «vision os» یا همان اپل و شرکت «آمازون» در ایران چراغ خاموش برندشان ثبت شده است. تصاویر ساختگی نیست و وقتی به سایت روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران سر می زنیم، با شماره ثبت موجود می توانیم سندیت آنها را اثبات نماییم اما داستان همکاری با برندهای معروف خارجی به این راحتی نیست. قوانین کشور میزبان و کشور مبدا و صاحب تکنولوژی عمدتاً در سایه گفت وگوهای سیاسی میسر می شود و بعد فعالیتهای اینگونه شرکتها شروع می شود.
درست مثل گفت وگوهای پکن با شرکت های سیلیکون ولی که باید طرفین بسته های پیشنهادی را بررسی و سپس مبادرت به همکاری کنند. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. ظاهر قضیه ثبت این علایم تجاری اینگونه بوده که گویی مقرر است این دو غول فناوری در ایران فعالیت رسمی خودرا شروع کنند. اما پشت پرده آن چیز دیگری است. به جهت اینکه بتوانیم تصویر جامعی به دست آوریم، ابتدا به ساکن باید نحوه ثبت علایم تجاری بررسی شود. ابتدا به سر راست ترین آن می پردازیم که خود شرکت مبدا، وکیلی را در کشور میزبان استخدام می کند و برمبنای سیاست های داخلی کشور میزبان، اجازه استفاده از برند تجاری خودرا می دهد.
اما شیوه دوم که عمدتاً نگاهی تجارت گونه دارد که موضوع اصلی این گزارش است؛ یعنی ثبت داخلی این شرکتها به شکل یک تجارت در آمده است. تعدادی از افراد علایم تجاری کمپانی های معروف را در داخل کشور ثبت می کنند و وکالت آن شرکت معروف را بطور مستقیم بر عهده می گیرند تا اگر شرکت یا مغازهای بدون جواز از شرکت مبدا، از نام تجاری اش استفاده می نماید، مورد شکایت قرار گیرد و سبب ابطال فعالیت آن شرکتها و مغازه ها شود. با عنایت به این که ایران یک جانبه از طرف آمریکا مورد تحریم های فناوری قرار گرفته است، اساسا شرکت های داخلی نمی توانند بدون کسب جواز از شرکت های معروف آمریکایی فعالیت کنند. به این طریق افرادی که توانسته اند وکالت این شرکتها را بر عهده گیرند، به نیابت از آنها وارد عمل می شوند و جواز این نوع شرکتها و مغازه ها را باطل می کنند.
شاید به کرات در خیابان ها و پاساژها دیده باشید که از علایم تجاری اپل و گوگل به آسانی استفاده می شود، بدون آنکه مورد بازخواست شرکت های مادر قرار گیرند. اما با عنایت به قوانین کپی رایت، فعالیت آنها می تواند از طرف وکلای این شرکتها باطل و مشمول شکایت شود. اینگونه افرادی که وکیل این شرکتها شده اند، توانسته اند درآمد ریالی خودرا به درآمد دلاری تبدیل کنند. در حقیقت این نوع ثبت برند در روزنامه رسمی فقط جنبه بیزینسی برای وکلای مربوطه دارد و فاقد ارزش اقتصادی و سیاسی است و بنابراین نمی توان صرف ثبت علامت تجاری را به منزله فعالیت چنین شرکت هایی قلمداد کرد.
فعالیت شرکت های سیلیکون ولی با عنایت به این که در داخل نیز در میان سیاستمداران طرفدار چندانی ندارد، بسیار بعید است. همین طور اگر تصور شود که با احیای برجام پای این شرکتها به ایران باز می شود، باز هم راه را به خطا رفته ایم. کاری که برجام با تحریم ها کرد از این قرار بود که تحریم های ثانویه مقابل ایران را برچید، اما تحریم های اصلی همچنان پابرجا می باشد. شرکت های آمریکایی به سادگی نمی توانند جواز فعالیت در ایران را بگیرند. همین طور توده های لایه به لایه تحریم های ایران، به قدری پیچیده است که عملا شرکت های آمریکایی را از حضور در ایران منصرف می کند. نمونه بارز آن شرکت بوئینگ است.
به رغم چراغ سبز باراک اوباما، رییس جمهوری سابق ایالات متحده در سال ۲۰۱۵ برای فروش هواپیماهای مسافربری به ایران، این شرکت آمریکایی ترجیح داد که از همکاری با ایران سر باز بزند. این در شرایطی است که تحریم هواپیمای مسافربری جزو تحریم های ثانویه بود که به سبب برجام برداشته شده بود. چنانچه ایران توانست در دوران حسن روحانی، رییس جمهور وقت، ایرباس و ای تی آر وارد کند که آن هم از جانب های اروپایی خریداری شده بود. در مقابل شرکت های آمریکایی علاقه ای به همکاری با ایران نداشتند. این عدم تمایل با عنایت به سیاست های دولت رئیسی هم اکنون دوطرفه است و ایران نیز تمایل چندانی ندارد که پای شرکت های آمریکایی به ایران باز شود.
۲۳۳۲۲۰
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
جدیدترین مطالب مرتبط در سیب پال
نظرات بینندگان سیب پال در مورد این مطلب